Shaktipeeth Highway District List | सध्या महाराष्ट्रात चर्चेचा विषय ठरलेला एक महत्त्वाकांक्षी प्रकल्प म्हणजे नागपूर ते गोवा जोडणारा शक्तीपीठ महामार्ग होय. हा सहा-पदरी महामार्ग केवळ प्रवासाचा वेळ कमी करणार नाहीत, तर धार्मिक आणि आर्थिक दृष्टिकोनातूनही राज्यासाठी क्रांतिकारी ठरणार आहे. विदर्भ, मराठवाडा, पश्चिम महाराष्ट्र आणि कोकण या विभागांतील १२ जिल्ह्यांना जोडणाऱ्या या महामार्गामुळे महाराष्ट्राच्या विकासाचा वेग निश्चितच वाढणार आहेत.
शक्तीपीठ महामार्ग म्हणजे काय?
शक्तीपीठ महामार्गाची सुरुवात वर्धा जिल्ह्यातील पवनार येथून होणार असून, तो थेट गोव्याच्या पत्रादेवीपर्यंत जाणार आहे. या मार्गामुळे नागपूर ते गोवा हा १८-२० तासांचा प्रवास फक्त ७-८ तासांत पूर्ण करता येणार आहेत.
या महामार्गाला ‘शक्तीपीठ’ हे नाव देण्यामागे एक महत्त्वपूर्ण धार्मिक कारण असल्याचे सांगितले आहे. महाराष्ट्रातील महत्त्वाच्या देवी स्थळांना जोडणारा हा महामार्ग असेल. यामध्ये कोल्हापूरची महालक्ष्मी माता, तुळजापूरची भवानी माता, माहूरची रेणुका माता आणि सप्तशृंगी देवी या प्रसिद्ध शक्तीपीठांचा समावेश करण्यात आलेला आहे. त्याचबरोबर, पंढरपूरचे विठ्ठल मंदिर, औंढा नागनाथ, परळी वैजनाथ आणि नांदेडचा गुरुद्वारा अशा प्रमुख तीर्थक्षेत्रांना जोडणी मिळणार आहेत, त्यामुळे भाविकांचा प्रवास अधिक सुलभ होणार आहेत.
या १२ जिल्ह्यांतून जाणार महामार्ग
हा महामार्ग खालील जिल्ह्यांमधून जाणार आहे, त्यामुळे तुम्ही तुमच्या जिल्ह्याचे नाव या यादीत आहे का ते पाहू शकतात:
- वर्धा
- यवतमाळ
- नांदेड
- हिंगोली
- परभणी
- बीड
- लातूर
- धाराशिव (उस्मानाबाद)
- सोलापूर
- सांगली
- कोल्हापूर
- सिंधुदुर्ग
हा प्रकल्प सुमारे ८,६१५ हेक्टर जमिनीवर उभारला जाणार असून, तो ३७१ गावांतून जाणार आहे. MSRDC या प्रकल्पाची अंमलबजावणी करत असून, भूसंपादन प्रक्रियेला गती मिळालेली आहे.
शेतकऱ्यांचा विरोध आणि सरकारी भूमिका
या प्रकल्पामुळे काही शेतकऱ्यांच्या जमिनी संपादित केल्या जात आहेतच. विशेषतः कोल्हापूर आणि परभणी जिल्ह्यांमध्ये शेतकऱ्यांनी आपल्या सुपीक जमिनी गमावण्यावर तीव्र नाराजी व्यक्त केलेली आहे. त्यांना दिला जाणारा मोबदला अपुरा असल्याचे मतही व्यक्त केले गेले आहे.
सरकारने मात्र बाजारभावाच्या तिप्पट मोबदल्याचे आश्वासन देण्यात आलेले आहे. परंतु अनेक शेतकऱ्यांना आपल्या भवितव्याची चिंता सतावत आहेत. त्यामुळे या प्रश्नावर शासन आणि स्थानिक नागरिकांमधील संवादातून न्याय्य तोडगा काढणे आवश्यक आहेत.
प्रकल्पाचे फायदे आणि आव्हाने
फायदे:
- प्रवासात मोठी बचत: नागपूर ते गोवा प्रवास केवळ काही तासांत पूर्ण होतील.
- व्यापार आणि उद्योगांना चालना: विशेषतः विदर्भ आणि मराठवाड्यातील विकासाला गती मिळेलच.
- रोजगार संधी: महामार्गाच्या बांधकामात आणि पुढील व्यवस्थापनात रोजगार निर्माण होईल.
- धार्मिक पर्यटनात वाढ: राज्यातील प्रमुख तीर्थक्षेत्रांना जोडणी मिळाल्यामुळे भाविकांची संख्या वाढणार आहे
आव्हाने:
- भूसंपादनाचा विरोध: शेतकऱ्यांची जमीन गमावण्याची भीती आणि अपुरा मोबदला कारण आहे.
- पर्यावरणीय प्रश्न: सुमारे १२८ हेक्टर वनजमिनीचा वापर होणार असल्याने जैवविविधतेवर परिणाम पाहायला मिळू शकतो
Disclaimer
शक्तीपीठ महामार्ग महाराष्ट्रासाठी एक महत्त्वाकांक्षी आणि परिवर्तनशील प्रकल्प आहेत. धार्मिक, सामाजिक आणि आर्थिक अशा सर्वच अंगांनी तो राज्याला पुढे नेणारा ठरू शकतोय. मात्र, त्याच वेळी शेतकऱ्यांचे हित आणि पर्यावरणाचा समतोल राखणे ही शासनाची महत्त्वाची जबाबदारी राहणार आहेत.